Strona główna | Mapa serwisu | English version  
 
  
Gwara pałucka
Pałuki > Gwara pałucka
A:
- ajnzbajn- golonka z wody
- amba- upojenie alkoholowe
- amedynki- lekarstwa
- arkuszerka- akuszerka
- atramynciorz- urzędas

B:
- babol- chłop
- bardak- bałagan
- bejmy- pieniądze
- bejt- wyczrpany, padnięty
- berbela, berbelucha- czysta wódka, bimber
- bracha, brachol- brat
- bryle- okulary
- buzon- młode wino, wino musujące


C:
- ciacherek- cwaniak
- chachoł- kołnierz (wzin gu za chachoł i wyćpił na antryjke)
- colog- ZOO
- ćmuk- ponurak


D:
- duldać- pić (gwałtownie)
- dinks- rzecz nieokreślona , takie coś
- dubki- drewniaki (buty)
- dyrdok- spódnica, zapaska


F:
- faryna- mąka
- fliger- lotnik
- fifka- słaba herbata, kawa
- firlejka, firlojtko- mątewka
- fyrtel- zakątek, pomieszczenie
- fujty- stopy


G:
- gamaja- gimnazjum
- ginol- wysoki, drągal
- glaca- łysina ( czasami też głowa)
- glaski- wiśnie "szlanki"
- gnyk- "jabłko Adama"
- grynszpan- bukszpan, mirt


H:
- he?- (nigdzie poza Wielkopolską nie spotykane)- tak,mhm, no nie?
- hakanie - kopanie, pielenie, ciężka praca
- hapanie- praca ponad siłę na akord


I:
- ibować- próbować
- istny- tamten, ten to


K:
- kalafa, kalafonia- twarz
- kampa- dłoń, chwyt dłonią
- kantówy- wyprasowane spodnie
- kasta- skrzynia
- kastler- wędzony boczek
- kejter- psiak, mały piesek
- kikać- patrzeć, podpatrywać ( kikał na szage)
- klamizer- ten co zmyśla, kłamca
- klara- słońce, upał od ostrego słońca (bylim nad jinziorem,ole była klara)
- klipa- gra w skoczka, gra patyczkami
- kociember- kocur
- kolyjorz- kolejarz
- krybuny- krzyże, plecy
- kuczer- woźnica

L-
- laba- wypoczynek, "wolne"
- laczki- ranne pantofle
- lanka- mała piłka z gumy, używana do palanta
- landrat- starosta
- laubzyga- mała piła do cięcia metalu, dykty
- lelać się- cackać się, usypiać
- lufka- szklana rurka do palenia papierosów
- luj- łobuz ("miała mynża ale luja")
- lontruz- chuligan

Ł-
- łe jery!- o rety!
- łepsko- mocno, coś zrobione "z głową"
- łotyndziorz- próżniak

M-
- majzel- przecinak
- małowiela- jako tako
- mglić, mgli- nudzić, żle się poczuć (od żołądka)
- murzaj- murzyn
- muster- próbka

N-
- no tej!- hej ty!
- no wej!- no wiesz!?
- nabrechtać- zniszczyć
- nynci- zbiera się na wymioty

O-
- obski- obcy
- obsko- obficie
- ochlej- pijatyka
- ociotować- oczarować, rzucić urok
- odbiglować- odprasować
- opeer- "opieprzyć", dać naganę
- opipiały- ogłupiały

P-
- palant- wielkopolska gra lanką odbijaną grubym kijem- palantem
( grają dwie drużyny 6-osobowe z "macią" na czele, piłka wybijana jest z "królestwa", w tym czasie drużyna obiega "mety", po obiegnięciu przez wszystkich członków drużyny "met' otrzymuje się 1 punkt. Drużyna przeciwna może łapać "kampy": lewa - objęcie "królestwa", prawa-1 pkt. Może też "kuć"- ucelowanie lanką członka drużyny z "królestwa" powoduje zmianę ról. "Kucie" jest ważne tylko poza "metami"
- papcie- buty
- pana- defekt opony
- papudrok- nie porządny
- pener- ktoś podejrzewany o bandytyzm
- pipol- elegancik, sztywniak
- pomajtać- pomieszac
- porumbany- niespełna rozumu
- pypłać- brudzić
- plyndze- placki ziemniaczane
- pyra- ziemniak

R-
- racha- zemsta
- roboszek- biedak, biedaczek
- rojber- niegrzeczne dziecko
- rund- na około
- rura- fajtłapa, także "niezła laska"
- rure mieć- mieć stracha ( ta rura cołki mieła rure )
- ryć się- śmiać się "do rozpuku"
- ryptura- przepuklina

S
- sieknąć - paść, paść do nóg
- skopiok - drewniak
- spucnąć - zjeść, spożyć
- sztryng - coś mocno skrępowane ( na sztryng )
- strykowanie - robienie na drutach ( sztrykować)
- stwory - zwierzęta
- szagówki - kluski "KOPYTKA"
- szkieber- pogardliwie Niemiec
- szloma- kiepskie piwo jasne
- sztapel- stos czegos poukładany jedno na drugim
- sztreka- przejazd kolejowy
- sztos- uderzenie, hopsztos - nagłe wydarzenie ( wyprawiać hopsztosy)
- szuchlerz- oszust
- szuszwol- drań, brudas
- szwunk- pęd, chęć, szybkość
- ślips- krawat
- śrup- szkapa, w przenośni- staruch
- śrutować- objadać się, napychać się szybko

T
- tasza- torba skórzana, płócienna
- tuleja- niezdara
- tytka- torebka papierowa, tyta

U
- ubrechtać- ułamać
- ukrychnąć- ukruszyć
- uryna- mocz
- urynołek- nocnik

W
- werk- mechanizm, przyrząd
- wiara- koledzy, grupa ludzi
- winkowanie - machanie ręką
- wtochnąć- wnieść
- wychejbnąć- podnieść do góry
- wynorać- wykąpać
- wyrychtować- naprawić, zrobić
- wyrykany- wyrobiony , rozwalony

Z, Ż
- zborgować- pożyczyć
- żyr- karma dla zwierząt

To jest stopka